Kибербуллингти тоқтатыў бойынша жас өспиримлер ушын әмелий инструкция

Егер сиз кибербуллинг қурбанына айланған болсаңыз, алдын-ала, исенимли инсаннан жәрдем сораўды ойлаң. Бул ата-анаңыз, жақын шаңарақ ағзасы ямаса үлкен жастағы бир достыңыз болыўы мүмкин.

Ата-анаңыз бенен бул темада сөйлесиў қыйын болыўы мүмкин, лекин, олардың сизди тыныш тыңлай алатуғын ўақтын таңлаң. Оларға бул мәселе сиз ушын қай дәрежеде машқала екенлигин түсиндириң.  Ата-анаңыз интернет ҳәм заманагөй технологиялар ҳаққында сиздей билимге ийе болмаўы мүмкин, соның ушын жағдайды жақсы түсиниўине жәрдем бериң.

Егер ата-анаңыз жәрдем бериўдиң анық жолын билмесе, мектеп психолoгы, тренер яки муғаллимиңиз сыяқлы басқа жасыүлкенлерге мүрәжат етиң. Әдетте, жасыүлкенлер Сизди қоллап-қуўатлаўға таяр болады, Сиз тек ғана жағдайыңызды анық түсиндирип бериўиңиз керек.

Егер буллинг социаллық тармақларда жүз берип атырған болса, ҳүжим етиўшини блоклаң ҳәм оның ҳәрекетлери туўралы платформа арқалы шағым етиң. Социаллық тармақлар өз пайдаланыўшыларының қәўипсизлигин тәмийинлеўге жуўапкер болып есапланады.

Сондай-ақ, дәлиллер топлаў жүдә пайдалы болыўы мүмкин — текстли хабарларды сақлап қойың ҳәм ҳүжим етиўши қалдырған шолыў яки постлардың скриншотларын алың. Бул дәлиллер жағдайды түсиндириўде жәрдем береди.

Буллингти тоқтатыў ушын оны әшкара етиў ҳәм ол ҳаққында хабар бериў оғада әҳмийетли. Бул тек ғана машқаланы сапластырыўда жәрдем береди, бәлким ҳүжим етиўшиниң ҳәрекетлери надурыс екенлигин көрсетип береди. «Facebook» яки «Instagram» сыяқлы платформаларда кибербуллинг жағдайлары ҳаққында туўрыдан-туўры хабар бериў мүмкин. Бул платформаларда қәўипли ямаса намысыңа тийетуғын контентлерди тексериў ҳәм өшириў менен шуғылланыўшы арнаўлы командалар бар. Хабарлар бәрқулла сыр сақланады.

Eслетпе! Егер жағдай Сизиң қәўипсизлигиңизге қәўип туўдырса, дәрҳал ҳуқық қорғаў органларына мүрәжат етиң.

Kибербуллинг бойынша жәрдем алыў ушын Өзбекстандағы исеним телефонлары:

• Өзбекстан Республикасы Мектепке шекемги ҳәм мектеп билимлендириўи министрлигиниң исеним телефоны: 1006
• «Инсан» социаллық хызметлер орайлары: +998 71 2395920
• Балаларды социаллық бейимлестириў миллий орайы: +998 71 281-50-17
• Зәрүр жағдайларда ишки ислер органларына мүрәжат етиў яки «102» қысқа номерине қоңыраў етиў усыныс етиледи.