Сиз көрмейтуғын пластик: суў, ҳаўа ҳәм азық-аўқаттағы микропластиклер

Пластик тек шийше, сумка хәм орамларда емес, бәлким денеңизде де барлығын ҳеш ойлап көргенсиз бе? Олар микропластиклер деп аталады - суўда, ҳаўада ҳәм ҳәттеки азық-аўқатта болыўы мүмкин болған майда пластикалық бөлекшелер (5 мм ден киши).

🧐 Ол қоршаған орталыққа қалайынша түседи?

● Суўға – пластикалық бутылкалар, сумкалар ҳәм ыдыслар жыллар даўамында бөлекленип, микробөлекшелерге айланады. Жуўылғанда, синтетикалық кийимлер дәрьялар ҳәм суў системаларына пластикалық талшықларды ажыратып шығарады.

● Ҳаўаға – автомобиль шиналары ҳәрекетленип атырғанда гөнерип, атмосфераға микропластикаларды шығарады. Буннан тысқары, пластикалар шығынды таслаў орынларындағы шаң менен ҳаўаға көтериледи.

● Азық-аўқатларда – балық ҳәм теңиз өнимлери суўдан микропластиклерди жутып жибереди, адам болса, оларды оның менен бирге қосып жейди. Пластик бөлекшелери ҳәттеки пал, дуз ҳәм патасланған топырақта жетистирилген овощларда да ушырасады.

⚠️ Бул организм ушын неси менен қәўипли?

Mикропластиклер былайынша денеден өтпейди – илимпазлар оны нәрестелердиң қанында, өкпесинде ҳәм ҳәттеки жолдасында да тапқан. Кейин не болады?

● Созылмалы аязлаўды келтирип шығарыўы мүмкин.

● Бөлекшелер гормонал тең салмақлылықты бузатуғын токсикалық затларды өз ишине алады.

● Mикропластиклердиң ишеклер арқалы басқа органларға, атап айтқанда, мийге де кирип барыўы ҳаққында дәлиллер бар.

Mикропластиклердиң организмге түсиўин қалай кемейтиў мүмкин?

💧 Суўыңызды фильтрлең

Пластиктиң көп бөлекшелери организмге суў арқалы киреди. Көмир фильтрлери олардың муғдарын кемейттириўге жәрдем береди.

🥤 Пластик орнына шийше ҳәм металлды таңлаң

Пластик бутылкалар микропластикалық бөлекшелерди ишимликлерге шығарады, әсиресе, қуяшта қалдырылса. Шийше ҳәм тат баспайтуғын полат қәўипсиз вариантлардан бири болып есапланады.

🧼 Aқыллы тәризде кир жуўың

Синтетикалық кийимлер ҳәр сапары жуўылғанда микропластиклер ажыратып шығарады. Шешим бе? Kемирек, пәс температурада жуўың ҳәм микроталшықларды услаў ушын арнаўлы қалталардан пайдаланың.

🐟 Теңиз өнимлерине итибарлы болың

Mикропластик әсиресе, балық ҳәм молюскаларда көп топланады. Егер теңиз өнимлерин жемекши болсаңыз, үлкен емес, бәлким киши балықларды таңлаң, себеби, олар кемирек патасланыўшы затларды топлайды.

🫁 Бөлмени тез-тез самаллатып турың

Ҳаўадағы микропластиклер мебель ҳәм кийимлерге орналасады. Самаллатыў ҳәм тазалаў үйдеги пластик бөлекшелери концентрациясын кемейтиўге көмек береди.

Mикропластиклерди бир күнде дүньядан алып таслап болмайды, лекин, оны өмириңизде де кемирек болыўына ерисиў мүмкин!