Ер балаларда жынысый жетилисиў қалай ѳтеди?

Жас ѳспиримлик дәўирде бақланатуғын жағдайлардың бири – жынысый жетилисиў. Жыныс безлери ҳәм олар менен байланыслы жынысый белгилер ана қурсағында қәлиплеседи ҳәм ол туўылғаннан жас ѳспиримликке шекемги жынысый раўажланыўды белгилейди. Белгили бир дәўирде жынысый жақтан раўажланыў бирден жеделлесип, физиологиялық жынысый жетилисиў басланады. Жынысый раўажланыўдың тезлесиўи ҳәм оның ең жоқары қәддине жетиў дәўири жынысый жетилисиў дәўири деп аталады ҳәм кѳп жағдайда ол ѳспиримлик дәўирге туўра келеди. Кѳбинесе ер балаларда жынысый жетилисиў қыз балаларға (балаларға) қарағанда 1-2 жылдан кейин болады. Жынысый раўажланыўдың интенсивлиги жеке тәртипте ҳәм кѳплеген факторларға байланыслы: денсаўлық жағдайы, аўқатланыў тәризи, ықлымлық, турмыслық ҳәм социал-экономикалық жағдайлар. Бунда генетикалық ѳзгешеликлер әҳмийтели роль атқарады.

Жынысый раўажланыўдың басланыўы аталық безлери кѳлеминиң улғайы деп есапланады. Аталық безлери тәрепинен ислеп шығарылатуғын ер адамның жынысый гормоны тестостерон жынысый ағзалардың раўажланыўына ҳәм ѳспиримниң денесинде физикалық ѳзгерислерге себеп болады. Жигитлердиң қәўмети айрықша ер адамға тән қәсийетлерге ийе болады - кең ийинли ҳәм бели тар, тѳс ҳәм арқа булшық етлери ийрекленген ҳәм бѳкселери ер адам пишинин кѳрсетеди. Жедел ѳсиў жүз береди - ер балалар жылына 8-12 см ге ѳсиўди баслайды. 3-4 жылдан соң ѳсиў пәти пәсейеди. Даўысы ириленип, буғағы ҳәптеге ѳседи. Жүзинде мурт ҳәм сақал ѳсе баслайды. Олар нәренжан түклер болып, жүдә сийрек таллар кѳринисинде болады. Тек 16-20 жасқа келип олар қаттылаў болып, ер адам түклерине айланады. Май безлериниң активлиги асыўы себепли безеўлер ҳәм қара дақлар пайда болыўы мүмкин, тер безиниң искерлиги күшли терлеўди келтирип шығарады.