Зорлықтың алдын алыў қағыйдалары қандай?
Ишки кийим/купальник қағыйдасы. Ҳәр бир бала анық билиўи керек, денениң ишки кийим/жүзиў костюми менен оралған бѳлимлери интим бѳлеги болып табылады, оларды ҳеш кимге кѳрсетпеў керек ҳәм оларды ҳеш кимге кѳрсетиўге ҳәм услатыўға болмайды! Сиз оны басқа адамларға да ислей алмайсыз. Тек ата-аналар ямаса шыпакер ата-аналардың қатнасыўында ҳәм баланың разылығы менен шешиниўди ҳәм денеге тийиўди сораныўы мүмкин! Интимлик жерлерге қол тийгизиў қәўипли деп саналады, сиз мудамы ата-анаңызға олар ҳаққында айтып бериўиңиз керек!
Дене мүшелери. Дене мүшелериниң, сондай-ақ жыныс ағзаларының атларын билип алың. Ҳәр нәрсени ѳз аты менен атаў жүдә әҳмийетли ҳәм егер буны сизге "ерси" деп түсиндирип тәрбиялаған болса да, оны балаларыңызға солай уқтырыўыңыз шәрт емес. Оларға дурыс атамаларын үйретиң. Ҳеш ким баланың денесин сүўретке алыўға ямаса оған басқа адамлардың денесин кѳрсетиўге ҳақылы емес.
Жеке шегаралар. Баланың дене шегаралары бар ҳәм олар ҳүрметлениўи тийис. Физикалық жаза да шегараларды бузыў есапланады. Егер бала қәлемесе, оны ағайинлерин қушақлаў ҳәм сүйиўге мәжбүрлеў дурыс емес.
"Яқ" деп айтыў ҳуқықы. Бала яқ деп айтыўды үйрениўи керек. Бала қолайсыз болса, қарсылық кѳрсетиўге ҳақылы. "Яқ, кет, айтып беремен" қағыйдасын қоллаң : гүман туўдыратуғын жағдайда сиз "яқ" деп айтыўыңыз керек, қәўипли орынлардан имканы барынша тезирек кетиўиңиз ҳәм ҳәмме затты ѳзиңиз исенген жасы үлкен адамларға айтып бериўиңиз керек.
Жәрдем сораў бул нормал ҳалат. Бала мудамы үлкенлерден жәрдем сораўы мүмкин. Ата-ана менен биргеликте бала ѳзи арқа сүйейтуғын, ѳтиниш ете алатуғын ҳәм оны тыңлайтуғын тағы үш анық ересек адамды таңлаўы керек. 6 жасында бала ата-анасының телефон номерлерин ядтан билиўи тийис!
«Унамсыз» сырлар. Жүрек қысылып, ҳәсирет пайда ететуғын сырларды қорғаў қәўипли болып табылады. Ҳеш ким баланы "унамсыз" сыр сақлаўға мәжбүрлей алмайды.
Ҳүрмет. Балаға ҳүрмет пенен қараў ҳәр қандай жаста әҳмийетке ийе. Ѳзиңизди исенимли сезиниў ҳәм ҳуқықларыңызды түсиниў ѳзин-ѳзи қорғаўдың әҳмийетли факторы болып табылады.