Menda allergiya bormi? Yoki allergiyani qanday aniqlash mumkin?
“Allergiya” soʻzi yunon tilidan olingan boʻlib, “boshqa harakat” degan ma’noni anglatadi. Shunday qilib, allergiya — atrof-muhitdagi zararsiz boʻlgan umumiy moddalar ta’siriga javoban tananing oʻz-oʻzidan oʻzgarishidir. Bunday moddalar allergenlar deb ataladi. Uy kapalari, mogʻor, junli hayvonlar, oziq-ovqat, dori-darmonlar, metallar, oʻt va daraxt gulchanglari — allergiya chaqiruvchining eng keng tarqalgan koʻrinishidir.
Agar shifokoringiz sizda allergiya boʻlishi mumkin deb hisoblasa, u sizni testlar uchun allergistga (allergiya tashxisini qoʻyuvchi va davolovchi shifokor) yuboradi.
Allergist sizga quyidagi savollarni berishi mumkin:
- Allergiya boʻlganingizda qanday alomatlar kuzatiladi? (masalan, tanadagi toshmalar, aksirish yoki tomoq qichishi)
- Bu reaksiya qanchalik tez-tez sodir boʻladi?
- Muayyan ovqatni iste’mol qilganingizdan keyin allergiya belgilari qancha vaqtdan keyin namoyon boʻladi?
- Sizning oilangizda allergiya bilan ogʻrigan odam bormi?
Allergist teri testlarini ham oʻtkazadi. Ular allergiyani tashxislash uchun keng tarqalgan usuldir.
Teri testi nima?
Odatiy teri testida allergist yoki hamshira teriga allergenning kichik bir tomchisini yoki boʻlagini (tanada allergiya keltirib chiqaradigan moddani, masalan, gulchang yoki oziq-ovqat) qoʻyadi, soʻngra terida kichik tirnalgan iz qoldiradi. Allergistlar odatda odamning bilagida yoki yonboshida teri testlarini oʻtkazadilar. Keyin shifokor oʻsha joylarda qizgʻish koʻtarilgan dogʻlar paydo boʻladimi yoki yoʻqligini bilish uchun taxminan 15-20 daqiqa kutadi. Bu allergiyani koʻrsatishi mumkin.
Agar odamda bir nechta narsaga alergiya boʻlsa, allergist bir vaqtning oʻzida bir nechta turli allergenlar uchun teri testlarini oʻtkazadi.
Teri testlari bir muddat qichishi mumkin. Teri testi mahsulot uchun ijobiy boʻlsa, bu odamning ushbu mahsulotga alergiyasi boʻlishi mumkinligini anglatadi. Bunday hollarda shifokorlar koʻproq tekshiruv oʻtkazishni maslahat berishlari mumkin, masalan, qon testini oʻtkazishlari mumkin.
Agar test allergiya uchun ijobiy natija koʻrsatsa nima boʻladi?
Agar sizda allergiya boʻlsa, shifokoringiz davolash rejasini ishlab chiqish uchun siz bilan ishlaydi. Bu allergiya turiga bogʻliq boʻladi.
Atrof-muhitga (chang, gulchang) allergiyasi boʻlgan odamlar uchun bu ular joylashgan joylardan uzoqroqqa koʻchishni anglatishi mumkin. Siz shifokor koʻrsatmasi boʻyicha dori-darmonlarni qabul qilishingiz yoki allergiyaga qarshi oʻqlarni olishingiz kerak.
Agar sizda oziq-ovqat allergiyasi boʻlsa, shifokoringiz sogʻligingiz uchun xavfsiz boʻlmagan ovqatlardan parhez qilishni oʻrganishga yordam beradi.
Allergiya hozirgi vaqtda odamlarda eng keng tarqalgan kasalliklardan biridir. Esda tutingki, siz hamma narsani oʻz vaqtida bajarishingiz va shifokor tavsiya qilgan dori-darmonlarni ichishingiz kerak, shuningdek, allergist bilan uchrashuvlarni oʻtkazib yubormaslik juda muhimdir! Shundagina, siz oʻz ahvolingizni yaxshilashingiz va boshqa sogʻliq bilan bogʻliq muammolardan qochishingiz mumkin!
