Nega bola yolg'on gapiradi?
Farzand tarbiyasi qiyin ish. Ba'zida biz, ota-onalar, farzandlarimizga juda qattiqqo'l bo'lamiz, natijada o'zimiz farzandlarimiz yolg'on gapirishlari uchun sharoit yaratamiz.
Psixologlarning ta'kidlashicha, yolg'on qo'rquvga asoslangan. Bolaning yolg'on gapirishi ota-onaning uning tarbiyasiga juda qattiqqo'l ekanidan dalolat beradi.
Hatto o'smirlik davrida ham bola juda ko'p yolg'on gapirishi mumkin, chunki, afsuski, ko'plab ota-onalar o'z farzandlarini qabul qila olmaydi. O'smirlar ota-onalarning cheklovlari tufayli yolg'on gapirishga majbur.
Boladan biror narsa qilish yoki qilmaslik so'ralganda, agar u yaramas bo'lsa, ota-ona birinchi navbatda o'zi uchun aniqlik kiritishi kerak: maqsad shunchaki bolaga aytganini qilish yoki u haqiqatan ham boladan foydali narsani talab qiladi.
Qattiqlik har doim ham bolani tarbiyalashda ijobiy omil emas, balki o'ziga bo'lgan ishonchni yo'qotish va yolg'on gapirishdan doimiy qo'rqishga olib kelishi mumkin.
Ota-onalar uchun ba'zi maslahatlar:
- Har doim bolangizga nima yaxshi va nima yomonligini aniq tushuntirishga harakat qiling.
- Farzandingiz bilan doimo do'stona munosabatda bo'ling, ayniqsa o'smirlik davrida.
- Farzandingizga o'z muammolari haqida siz bilan gaplashishiga imkon bering va unga doimo to'g'ri echimni ko'rsating.
- Farzandingiz yolg'on gapirayotganini sezsangiz, unga tanbeh bermang, o'z xatti-harakatlaringiz orqali unga haqiqatni gapirmayotganini tushuntirishga harakat qiling.
- Farzandingiz yolg'on gapirmasligi uchun o'ziga va sizga ishonchini qozonishiga yordam bering.
- Farzandingizga yolg'on gapirish tengdoshlarning ishonchsizligiga olib kelishini va shu yo'l bilan do'stsiz qolishingiz mumkinligini tushuntiring.
- Yolg'on gapirish har doim oqibatlarga olib kelishini tushuntiring, garchi bu oqibatlar ko'pincha yomon bo'lsa ham.