Maktabdagi stress darajasini qanday kamaytirish mumkin?
Asabiylik o‘quvchilarda eng ko‘p uchraydigan holat (ba’zida hatto kasallik) hisoblanadi. Buni oldini olishdagi eng muhim qoida — o‘qish va dam olish uchun vaqt ajratish. Bundan tashqari, sayrga ham biroz vaqt ajratish lozim. Ideal holda, bola har kuni kamida 2 soat ochiq havoda bo‘lishi kerak. Agar maktab o‘quvchisi juda band bo‘lsa, uni yotishdan yarim soat oldin ko‘chaga olib chiqishga harakat qilish kerak.
Jismoniy faollikni rag‘batlantiring. O‘quvchining harakatlanishi juda muhim, chunki dars vaqtida va uy vazifasini bajarayotganda uzoq vaqt o‘tirishiga to‘g‘ri keladi. Agar bola haftasiga 2-3 marta sport to‘garagiga qatnashsa, dam olish kunlarida velosiped haydasa yoki ota-onasi bilan sayohatga chiqsa, u yaxshi natijalarga erishadi.
O‘quvchi necha soat uxlashi kerak?
- 7-9 yosh: 10,5-11 soat;
- 10-11 yosh: 10 soat;
- 12-15 yosh: 9 soat;
- 15-17 yosh: 7 dan 8,5 soatgacha.
Bolada uyquga ehtiyoj nafaqat yoshga, balki asab tizimining xususiyatlariga ham bog‘liq. O‘quvchining 22:00 dan 22:30 gacha vaqt oralig‘ida uyquga yotishi juda muhim. Ko‘pincha kasal va zaiflashgan bolalar kun davomida 40-60 daqiqa qo‘shimcha uxlashlari kerak. Agar bola belgilangan soatlarda uxlasa, uni 15 daqiqaga kechroq uyg‘otish kerak. Shvetsariyalik olimlar tomonidan o‘tkazilgan tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, uyqu davomiyligi atigi chorak soatga oshgani sayin maktab o‘quvchilari faollashadi.
Ko‘zlarni qanday himoya qilish kerak?
Ota-onalar bolasini maktabga erta tayyorlay boshlaydi va unga o‘qishni hamda kompyuterda ishlashni o‘rgatadi . Bu esa ko‘zlar uchun ortiqcha yukdir.
Bolaning xonasini to‘g‘ri jihozlang. Stol va stul balandlikka mos bo‘lishi kerak: o‘quvchi stulda o‘tirganda, son va pastki oyoq orasidagi burchak to‘g‘ri bo‘lishi lozim.
Xona yorug‘ligiga e’tibor bering. Yorug‘likning kamligi o‘quvchini daftar tomon iloji boricha engashishga majbur qiladi.
Divan sotib olmang. Ortopedik qattiq matrasda va tekis yostiqda uxlash bola sog‘ligi uchun juda foydali.