Oʻgʻil bolalarda balogʻat davrida qanday oʻzgarishlar sodir boʻladi?

Oʻsmirlik davrida kuzatiladigan xarakterli holatlardan biri bu balogʻatga yetishdir. Jinsiy bezlar va ular bilan bogʻliq jinsiy xususiyatlar onaning bachadonidagi vaqtdayoq shakllanadi va tugʻilishdan oʻsmirlik davrigacha jinsiy rivojlanishni belgilaydi. Muayyan bosqichda jinsiy rivojlanish keskin tezlashadi va fiziologik balogʻatga yetish davri boshlanadi. Jinsiy rivojlanishning tezlashishi va uning eng yuqori bosqichga erishish davri balogʻatga yetish davri deb ataladi va koʻpincha u oʻsmirlik davriga toʻgʻri keladi. Koʻp hollarda oʻgʻil bolalarda balogʻatga yetish qizlarga qaraganda 1-2 yil kechroq sodir boʻladi. Jinsiy rivojlanishning intensivligi juda individualdir va u salomatlik holati, ovqatlanish tabiati, iqlimiy, maishiy va ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar kabi koʻplab omillarga bogʻliq. Bunda genetik xususiyatlar muhim rol oʻynaydi.

Jinsiy rivojlanishning boshlanishi moyaklar hajmining kattalashishi paytidan boshlab hisoblanadi. Moyaklar tomonidan ishlab chiqariladigan erkak jinsiy gormoni boʻlmish testosteron jinsiy a’zolarning rivojlanishiga va oʻsmirning tanasida jismoniy oʻzgarishlarga sabab boʻladi. Yigitlarning tana tuzilishi erkak kishinikidek holga keladi – keng yelkalar va ozgʻin sonlar, koʻkrak va bel qismda boʻrtma mushaklar. Boʻy oʻsish sur’ati tezlik bilan oshadi – oʻgʻil bolalar yiliga 8-12 sm ga oʻsishni boshlaydilar. 3-4 yildan keyin oʻsish sur’ati pasayadi. Ovoz pardasi pasayadi, kekirdak oʻsadi. Yuzda yumshoq, mayda tuklar koʻrinishidagi moʻylov va soqol oʻsa boshlaydi. Faqat 16-20 yoshga kelib ular qalinlashadi. Yogʻ bezlarining faolligi oshishi tufayli akne va qora dogʻlar paydo boʻlishi mumkin, ter bezlarining faoliyati esa kuchli terlashni keltirib chiqaradi.